Key Insights:
- Ang pagba-budget ang unang hakbang para maabot ang mga pangarap mo.
- Alamin kung saan napupunta ang pera mo para mas madali kang makapagplano.
- Kahit maliit na halaga, tulad ng ₱25 kada araw, malaking tulong sa savings pag tuloy-tuloy.
- Subukan ang jar system (60-15-10-5-5-5%) para ma-manage ang kita mo nang maayos.
- Maglaan hindi lang para sa essentials, kundi pati sa long-term goals at konting “fun money.”
- Huwag kalimutang magtabi para sa emergency fund—parang bill din ‘yan na dapat bayaran monthly.
- Disiplina at consistency ang sikreto para makamit ang financial freedom.
- Ituro ang habit ng pagba-budget sa pamilya para sa mas maginhawang kinabukasan.
Ang Budgeting ay isang mahalagang hakbang tungo sa pag-abot ng mga pangarap. Sa pamamagitan nito, nagiging mas maayos ang pagpaplano at paggamit ng iyong pera. Maari rin itong magdulot ng financial stability at security.
Sa pamamagitan ng pag-unawa sa kung saan mo ginagamit ang iyong pera, mas madali mong makikita kung saan ka pwedeng magtipid at maglaan ng mas maraming pera para sa iyong mga pangarap.
Sa pagbuo ng iyong budget, mahalaga ring bigyang pansin ang pagtatabi para sa hinaharap. Isama ang pag-iipon para sa emergency fund, pagbabayad ng utang, at pag-invest para sa retirement. Huwag kalimutan na maglaan din ng porsyento ng iyong kita para sa luho o mga di-inaasahang gastusin.
Sa huli, kanais-nais ang pagiging consistent at disciplined sa pagba-budget. Bigyan ito ng oras upang regular na suriin at i-update ang iyong budget base sa mga pagbabagong pang-ekonomiya o personal na kalagayan. Sa pamamagitan ng patuloy na pagba-budget ng maayos, mas madali mong maaabot ang iyong mga pangarap at mararating ang financial freedom.
To learn more about budgeting, narito ang isang video mula sa TALAkayan with Salve Duplito:
Full Transcript:
Bakit Mahalaga ang Budgeting?
Ang pagba-budget ay hindi lang basta pagtatabi ng pera—ito ay isang powerful na tool para makamit ang financial stability at maabot ang iyong mga pangarap. Sa pamamagitan ng maayos na pagpaplano at disiplina, mas madaling ma-prioritize ang mga gastusin, makapag-ipon, at makapag-invest para sa hinaharap.
Paano Mag-Budget nang Mas Epektibo?
Narito ang ilang practical tips mula kay Salve Ibañez na pwede mong simulan:
- Mag-set ng Goals – Alamin kung ano ang iyong short-term at long-term financial goals.
- I-track ang Gastos – Gumamit ng notebook, app, o spreadsheet para makita ang lahat ng pinagkakagastusan.
- Gumawa ng Categories – Essentials (bills, pagkain), savings, investments, at fun money.
- Magtabi para sa Emergency Fund – Kahit maliit, basta consistent.
- Review and Adjust Regularly – Suriin buwan-buwan para siguradong aligned ang budget sa iyong buhay.
Panoorin: TALAkayan with Salve Ibañez
<Transcription>
So, meron akong suggestion tungkol sa pagba-budget. Sino dito ang na-stress sa pagba-budget?
Bakit na-stress? Dahil… wala nang bubudgetin. Ang galing.
Okay, I have a solution. Pag nag-budget tayo nang maayos, magkakaroon tayo ng space sa ating financial life for future needs. Pero kailangan may konting disiplina ngayon.
Mag-game muna tayo, and ang unang game ay dito muna. Mamaya ililipat natin yan doon. May prize ‘to kaya bilisan! Baka kailangan i-move natin dito kasi si G, napakalapit niya na lang.
So sabi ko nga, meron kasing si T. Harv Eker—you can Google that—meron siyang jar management system. Tinuturuan niya yung mga tao na i-partition yung kanilang income.
This is hard in the beginning, pero if you do this automatically through bank accounts, mas madali siyang gawin.
Sabi niya:
- Isang jar: 60% dapat nakalagay doon.
- Isang jar: 15% ng total income.
- Isang jar: 10%, 5%, 5%, 5%.
Ngayon, huhulaan niyo kung alin at kung saan. Meron akong ipa-flash na words. Huhulaan niyo kung saang jar yun dapat mapunta. Okay ba?
Game Begins:
So, the first ones who will play this game are the people from two rows. Dalawang rows, tatakbo kayo, friends!
“What’s in store? May premyo ba?”
“Hindi kami tatakbo kung walang premyo.”
Okay, may mga gift bags from Tala Philippines! Yay!
First Slide:
Electricity. Saan po ba ‘yan ilalagay?
Ready, get set, go!
🎵 (Music plays) 🎵
Okay, sa ibabaw… sa ibabaw… good!
Thank you!
Ang kuryente pwedeng ilagay sa 60% jar. So yung nasa ilalim, nanalo si G. Palakpakan natin si G!
Next Slide:
Gas and Transpo. Saan po yan ilalagay?
Bilis! Okay, thank you!
Ang sagot: 60% jar pa rin. Ang winner ay si Marvin. Congratulations!
Next Slide:
Date Money. Let’s go! Takbo! Parang wala na energy, kailangan na kumain.
🎵 (Music plays) 🎵
Date money should be in the 5% jar.
Winners: si Jona, si Joseph, at si Nancy. Palakpakan!
Next Slide:
Travel. Saan dapat ilagay?
🎵 (Music plays) 🎵
Travel goes to the 10% jar. Winner: si Susan.
Next Slide:
Grocery. Saan yan ilalagay?
🎵 (Music plays) 🎵
Grocery belongs to the 60% jar. Winner: si Bear. Congrats!
More Rounds:
School Tuition → 60% jar. Winner: si Lo.
Shoes → 10% jar (if luxury) or 5% jar (if for fun). Winner: si Julie.
Pautang sa Officemate → 5% jar. Winners: Emilia, Emely, and Jess Jill.
Internet Connection → 60% jar. Winner: si Nancy.
So, ito po ang kagagawan ni T. Harv Eker. Pero feeling ko, iba ang kailangan sa Pilipinas. Sa kanya, necessities = 50% lang. Pero para sa akin, necessities includes savings for emergency funds.
Magtabi tayo kada buwan para sa emergency fund—parang bill din yan tulad ng kuryente. Kahit 25 pesos a day, magandang simula yan.
Example: 25 pesos per day = 500 pesos kada buwan = ₱6,000 in a year. Malaki na! Small things done consistently can change your life.
Funny Moment with Kuya JR:
“Kuya JR, magkano kaha ng yosi?”
“₱120 po.”
“120 per day x 5 days = ₱600 per week. Sa isang taon, ₱28,800. Parang nanalo ka ng Lotto! Small changes, big results.”
Closing Tips:
- Necessities (60%) = bills, groceries, school needs.
- Long-term purchases (15%) = car, house down payment.
- Financial freedom (10%) = retirement savings, insurance.
- Give jar (5%) = pang-share sa iba, pero not more than you can.
- Play jar (5%) = pang-date, pang-Starbucks, samgyup.
- Education jar (5%) = for learning new skills so you stay competitive.
Budgeting isn’t just tracking—it’s telling your money where to go.
This system can help couples avoid fights over money. It’s transparent, and you can keep each other accountable.
Teach this to your kids too—it’s transformational.